ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Στα πλαίσια επιμέλειας μιας τριλογίας εγχειριδίων για την προαγωγή της έρευνας σε θέματα καθολικής θεολογίας και ιστορίας της Καθολικής Εκκλησίας στην Ελλάδα, το παρόν λεξικό, συμπληρώνει τις δύο ελληνικές θεματικές βιβλιογραφίες που κυκλοφορούν ταυτόχρονα στις δυο σειρές των εκδόσεών μας.

Η μελέτη περιλαμβάνει Έλληνες (το γένος ή την καταγωγή) καθολικούς κληρικούς, τους ελληνοποιημένους αλλοδαπούς κληρικούς (που γεννήθηκαν στην Ελλάδα ή έζησαν σ’ αυτήν την ιερατική τους διακονία) και τους αλλοδαπούς κληρικούς που εργάστηκαν στην Ελλάδα από τον 13^ο αι. έως το 2010. Στην περίπτωση των αλλοδαπών περιλαμβάνονται και εκείνοι οι οποίοι είναι εν ζωή αλλά αναχώρησαν οριστικά από τη χώρα ενώ καταχωρήθηκαν και μερικοί υπέργηροι Έλληνες κληρικοί, οι οποίο από πολλές δεκαετίες εργάζονται εκτός Ελλάδος. Δεν περιλαμβάνονται οι αλλοδαποί εκείνοι κληρικοί, οι οποίοι λάμβαναν μόνο το εισόδημα επισκοπικών εδρών της ελληνικής επικράτειας χωρίς να εγκαθίστανται ποτέ στη χώρα μας ή εμφανίζονται ως τιτουλάριοι εδρών έχοντας όμως ποιμαντικές θέσεις εκτός Ελλάδος (π.χ. βοηθοί Επίσκοποι, Δελεγάτοι, Βικάριοι, κτλ.). Επίσης δεν περιλαμβάνονται οι εν ζωή κληρικοί που εργάζονται στην Ελλάδα εφόσον τα στοιχεία τους επιδέχονται μεταβολές. Για κάθε κληρικό γίνεται αναφορά στα άκρως στοιχειώδη (ονοματεπώνυμο, ημερομηνίες γέννησης, θανάτου, χειροτονίας, μοναχικών όρκων, μεταθέσεων, μοναχικό τάγμα ή εκκλ. επαρχία ένταξης) , λιγότερο ή περισσότερο πλήρη, ανάλογα με τις διαθέσιμες πηγές. Στις περιπτώσεις όπου οι ημερομηνίες διίστανται από πηγή σε πηγή, αναγράφονται και οι δύο με το διαζευκτικό ‘’ή’’. Σε αρκετές περιπτώσεις αναγράφεται το λατινικό όνομα του κληρικού, διότι είναι το επικρατέστερο στις πηγές. Επίσης αναγράφονται όλες οι εκδοχές των επωνύμων όταν αυτές διαφέρουν. Για τους Επισκόπους που έχουν μετατεθεί σε άλλη ή άλλες έδρες, αναγράφεται δίπλα στο όνομα η έδρα στην οποία καταστάθηκαν. Έχουν αποφευχθεί υποκειμενικοί χαρακτηρισμοί ή αναφορές σε συγγραφικό ή άλλο ποιμαντικό έργο. Σκοπός του Λεξικού, με τα 2.660 περίπου ονόματα, δεν είναι η βιογραφία κάθε κληρικού, αλλά η παροχή των απαραίτητων στοιχείων για την πλαισίωση της εικόνας του προσώπου εκ μέρους του ερευνητή στη συνάφεια μιας μελέτης ή έρευνας. Όπου αυτό κατέστη εφικτό, δημοσιεύεται η φωτογραφία (ή γκραβούρα) του κληρικού (250 φωτογραφίες) και 50 επισκοπικοί θυρεοί. Όπως επισημαίνεται και στον τίτλο του βιβλίου, πρόκειται για μια πρώτη καταγραφή με τις αναπόφευκτες αστοχίες, αβλεψίες, παροράματα και παραλείψεις.

Στους Φραγκισκανούς ιερομόναχους το μοναχικό όνομα συνοδευόταν από τον τόπο καταγωγής και δεν αναγράφετο στα έγγραφα το επώνυμο. Γι’ αυτό το ίδιο πρόσωπο μπορεί να αναφέρεται με δύο ονόματα: π.χ. π. Νικηφόρος εκ Τήνου (Niceforo da Tine) ή π. Νικηφόρος Πρελορέντζος. Επίσης υπάρχουν περιπτώσεις κατά τις οποίες αναφέρεται για το ίδιο πρόσωπο άλλοτε το μοναχικό και άλλοτε το όνομα βαπτίσματος, όταν δεν είναι γνωστά και τα δυο: π.χ. Δημήτριος Φρέρης ή Πέτρος Φρέρης.

Το Λεξικό ολοκληρώνεται με τον αλφαβητικό κατάλογο με αναφορά, όπου αυτό είναι γνωστό, του έτους γέννησης ή/και θανάτου ή απλώς του αιώνα στον οποίο έζησε κάθε κληρικός.

Μετά από αυτή τη σύντομη επεξηγηματική εισαγωγή, δίδονται κάποιες χρηστικές πληροφορίες για τις μοναστικές επαρχίες υπαγωγής της Ελλάδας κατά μοναχικά Τάγματα.

Η σύνταξη του παρόντος Λεξικού θα ήταν αδύνατη χωρίς την αρωγή υλικού και πληροφοριών από τον π. Γαβριήλ Μαραγκό, αρχειοφύλακα του Τάγματος των Ιησουιτών στην Ελλάδα, από το Ιστορικό Αρχείο του Τάγματος των ππ. Καπουκίνων στη Ρώμη, από τον π. Μιχαήλ Πρίντεζη, Διευθυντού του Γραφείου Καλού Τύπου στην Αθήνα, από τον παν/το π. Ρόκκο Ψάλτη, Γενικό Βικάριο της Αρχιεπισκοπής Νάξου-Τήνου, από τον π. Αλέξανδρο Ψάλτη, ηγούμενο των ππ. Ασσομψιονιστών στην Αθήνα, από τον κ. Σπύρο Γαούτση, Γραμματέα της Αρχιεπισκοπής Κερκύρας, Ζακύνθου-Κεφαλληνίας, από την κ. Ρένα Φυρίγου, Γραμματέα του Αποστολικού Κέντρου ‘’Πίστη και Πολιτισμός’’ στη Τήνο, από την κ. Τακουή Μαρκαριάν, Γραμματέα της Αρμενικής Εξαρχίας και από την κ. Μαρία Αλβέρτη, Γραμματέα της Καθολικής Αρχιεπισκοπής Αθηνών.