• Εκδόσεις Αποστολικού Βικαριάτου
  Τ.Θ. 50808 540 14 Θεσσαλονίκη
  Τηλ.-Fax (2310) 835780
  E-mail: ioas17@otenet.gr
  
• Βιβλιοπωλείο Π. ΠΟΥΡΝΑΡΑ
  Καστριτσίου 12 Θεσσαλονλικη
  Τηλ. 2310-270941 Fax 2310-228922

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Συντμήσεις-Βραχυγραφίες ………………………………………… 5

Πρόλογος ……………………………………………………………… 7

Εισαγωγή ……………………………………………………………... . 9

Στοιχεία πνευματικής και θεολογικής θεώρησης της αφιερωμένης ζωής 

1. Από τη βιβλική παράδοση ………………………………………. . 10

2. Ριζοσπαστική απόρροια της καινής ζωής του βαπτισμένου . .. 12

3. Προς την τέλεια αγάπη μέσω των ευαγγελκών συμβουλών. 15

4. Η αφιέρωση ως έκφραση της φύσης της Εκκλησίας …………. 18

5. Κάλεσμα αναζήτησης του Θεού ………………………………… 23

6. Οι φάσεις που διέτρεξε η θεολογία και η πνευματικότητα της

αφιερωμένης ζωής μετά τη Σύνοδο ………………………………. 24

7. Η μετασυνοδική παραίνεση Vita consecrata του 1996 μετά τη

Σύνοδο των Επισκόπων του 1994 για την αφιερωμένη ζωή και

την αποστολή της στην Εκκλησία και στον κόσμο ……………… . 28

8. Προκλήσεις της τελευταίας δεκαετίας ………………………… 29

Συνοπτική ιστορική εξέλιξη του δυτικού μοναχισμού ……….... 33

1. Η πρωτοχριστιανική ποικιλομορφία. Αναχωρητισμός και κοινόβιο 33

2. Η μοναστική εμπειρία στη Δύση έως τον άγιο Βενέδικτος …………. 38

3. Η περίοδο της ειδολογικής μονοτροπίας …………………………… .. 47

4. Οι κομβικές μεταρρυθμίσεις του 11^ου-13^ου αι. ………………………… 55

5. Σύντομη αναφορά στο γυναικείο μοναχισμό ……………………….. 66

6. Ανακατατάξεις και πολυτροπία τους 14^ο-19^ο αι. …………………….. 67

Η απαλλαγή (exemptio) των μοναχών από την εξουσία των

Επισκόπων ……………………………………………………………. 72

Η νομοκανονική πρόσληψη της αφιερωμένης ζωής …………… 75

Βιβλιογραφία …………………………………………………………. 79

π. Λέων M. Κισκίνης _Osb

Ο ΑΓΙΟΣ ΒΕΝΕΔΙΚΤΟΣ ΚΑΙ Ο ΒΕΝΕΔΙΚΤΙΝΕΙΟΣ ΜΟΝΑΧΙΣΜΟΣ

Αντί προλόγου ………………………………………………………... 81

1. O άγιος Βενέδικτος και η εποχή του ……………………………. 83

1.1 Ένας Πάπας βιογράφος ………………………………………… 83

1.2 «Επιθυμώντας να αρέσει μόνο στον Θεό» …………………… 84

1.3 Από την ερημιτική στην κοινοβιακή ζωή: το Montecassino ... 86

1.4 Η φωτεινή οδός του Αγ. Βενεδίκτου και του λατινικού

μοναχισμού …………………………………………………………….... 91

2.Ο Κανόνας και η πνευματικότητά του ………………………...... 95

2.1 Η σύνταξη του βενεδικτίνειου κώδικα ………………………... 95

2.2 Σύνοψη μυστική του Ευαγγελίου ……………………………… 99

2.3 Σοφή ισορροπία …………………………………………………. 101

3.Η ρύθμιση της βενεδικτίνειας ζωής ……………………………. 111

3.1 Μοναχικότητα και κοινωνικότητα …………………………… 111

3.2 Η αρμονική δόμηση της κοινότητας …………………………. 113

3.3 «Opus Dei»: Το Έργο του Θεού ………………………………... 119

4.Η βενεδικτίνεια πρόταση ζωής και η επικαιρότητά της ……. 125

4.1 Ζώντας στην παρουσία του Θεού ……………………………..125

4.2 «Ora et labora»: προσευχή και εργασία ……………………… 132

4.3 H «discretio»: το δώρο της διάκρισης ………………………… 136

4.4 «Pax benedictina»: η βενεδικτίνεια ειρήνη …………………... 141

4.5 H «stabilitas» και η τάξη ……………………………………….. 143

4.6 Τι εννοεί ως «κοινότητα» ο άγιος Βενέδικτος ………………. 148

5.Ο βενεδικτίνειος μοναχισμός χτες και σήμερα ……………….155

5.1 «Cruce, libro et aratro»: η συμβολή στην ενότητα της Ευρώπης155

5.2 Όχι μόνο άνδρες: ο γυναικείος μοναχισμός …………………159

5.3 Η σημερινή οργάνωση των μοναστηριών…………………… 167

6. Επίλογος …………………………………………………………... 171

Βιβλιογραφία ………………………………………………………... 174

π. Ιωάννης Ασημάκης

ΚΑΡΘΟΥΣΙΑΝΟΙ

1. Η κοινότητα του αγίου Bruno-Η Grand Chartreuse και η

εξάπλωσή της …………………………………………………………177

2. Το καρθουσιανό χάρισμα ..………………………………………. 178

3. Στοιχεία του καρθουσιανού μοναχισμού ……………………... 181

4. Λατρευτική ζωή …………………………………………………… 185

5. Ακτημοσύνη και μονιμότητα …………………………………… 187

6. Σύμβολα, αρχιτεκτονική, ένδυση ………………………………. 188

7. Οι Καρθουσιανές μοναχές ………………………………………. 190

Βιβλιογραφία ………………………………………………………… 191

π. Ιωάννης Ασημάκης

ΚΙΣΚΕΡΚΙΑΚΟΙ

1. Η ίδρυση του Cîteaux ……………………………………………... 193

2. Τα κυριότερα στοιχεία της κισκερκιανής μεταρρύθμισης …. 195

3. Συνήθειες και καθημερινή ζωή ……………………………….... 199

4. Πνευματικότητα ………………………………………………….. 204

5. Ο εκφραστικός συμβολισμός …………………………………… 206

6. Η μεταρρύθμισης των Τραππιστών …………………………… 212

Βιβλιογραφία ………………………………………………………… 214

π. Ιωάννης Ασημάκης

ΚΑΡΜΗΛΙΤΕΣ

1. Το όρος Κάρμηλο ………………………………………………….. 215

2. Το Τάγμα των Αδελφών της Μακαρίας Αειπαρθένου Μαρίας

του Όρους Κάρμηλου ……………………………………………….. 215

3. Οι ανυπόδητοι Καρμηλίτες ……………………………………… 220

4. Η αγία Θηρεσία της Άβιλα και ο άγιος Ιωάννης του Σταυρού 220

5. Ο τρόπος αφιερωμένης ζωής των Καρμηλιτών ……………… 228

6. Ο προφήτης Ηλίας και η Θεοτόκος στην καρμηλιτική

πνευματικότητα ……………………………………………………... 230

7. Οι Καρμηλίτισσες ………………………………………………… 234

Βιβλιογραφία ………………………………………………………… 236

π. Rosario Scognamiglio _op

ΔΟΜΙΝΙΚΑΝΟΙ

Εισαγωγικά …………………………………………………………… 237

1. Η εποχή του αγίου Δομίνικου και η κλήση του ………………. 237

1.1 Το ιστορικό πλαίσιο ……………………………………………... 237

1.2 Ο Βίος του αγίου Δομίνικου ……………………………………. 240

1.2.1 Ο πηγές …………………………………………………………. 240

1.2.2 Οικογένεια και παιδικά χρόνια ………………………………. 240

1.2.3 Σπουδές στην Palencia ………………………………………... 241

1.2.4 Κοινοβιακή ζωή στην Osma ………………………………….. 242

1.2.5 Η φιλία του με τον Diego ……………………………………... 243

1.2.6 Νέος τρόπος κηρύγματος του Ευαγγελίου .……………….. 244

2. Ίδρυση, εξάπλωση κα οργάνωση του Δομινικανού Τάγματος 245

2.1 Πρώτη φάση: η sancta praedicatio ……………………………... 245

2.2 Δεύτερη φάση: η επίσημη έγκριση από τον Πάπα …………. 246

2.3 Τρίτη φάση: η εξάπλωση του Τάγματος ……………………... 248

2.4 Τέταρτη φάση: η διοργάνωση …………………………………. 249

3. Πνευματικές όψεις του Δομινικανού Τάγματος ……………... 251

3.1 Πνευματικές αρχές του Τάγματος των Δομινικανών ……... 251

3.1.1 Προτεραιότητα του κηρύγματος ……………………………. 251

3.1.2 Κήρυγμα και ιεροσύνη ………………………………………... 252

3.1.3 Κήρυγμα και διδασκαλία …………………………………….. 253

3.1.4 Κοινοβιακή ζωή και μοναχικοί όρκοι ………………………. 254

3.1.5 Μοναστικές συνήθειες ……………………………………….. 257

3.1.6 Ενόραση και μελέτη …………………………………………...257

3.1.7 Θεοκεντρικά και Θεομητορικά στοιχεία ……………………259

Βιβλιογραφία ………………………………………………………… 262

Αδελφές Δομινικανίδες Ι. Μονής Αγ. Αικατερίνης Σαντορίνης

ΙΣΤΟΡΙΑ, ΖΩΗ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΜΟΝΑΖΟΥΣΩΝ ΑΔΕΛΦΩΝ ΔΟΜΙΝΙΚΑΝΙΔΩΝ

1. Κοινοβιακή ζωή …………………………………………………… 263

2. Το άβατο ……………………………………………………………. 267

3. Ενόραση …………………………………………………………….. 268

4. Επίκεντρο της κοινοβιακής ζωής: ο Λόγος του Θεού και η

Θεία Ευχαριστία ……………………………………………………... 269

5. Η λειτουργική ζωή ………………………………………………... 271

6. Εργασία …………………………………………………………….. 273

π. Paolino Zilio _{ofm cap.}

ΟΙ ΦΡΑΓΚΙΣΚΑΝΟΙ – ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ

Α. Μεθοδολογικός πρόλογος ……………………………………… 278

1. Χώρος έρευνας …………………………………………………….. 280

2. Προοπτική προσέγγισης ………………………………………….281

3. Ερμηνευτικά κριτήρια …………………………………………….. 288

4. Ερμηνευτική προβληματική …………………………………….. 291

Β. Βιογραφικό προφίλ του αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης ……..293

1. Η θεϊκή κλήση του Φραγκίσκου για την «ζωή σύμφωνα

με τον τρόπο του Ευαγγελίου» ……………………………………. 295

α. Η θεϊκή αποκάλυψη: «η ζωή σύμφωνα με τον τρόπο του

αγίου Ευαγγελίου» …………………………………………………….. 296

β. Η εκκλησιαστική-παπική έγκριση της «ζωής σύμφωνα

με τον τρόπο του αγίου Ευαγγελίου» …………………………….. 298

γ. Η «ζωή σύμφωνα με τον τρόπο του αγίου Ευαγγελίου» με

αδελφοσύνη, ελαχιστότητα και αποστολική δράση …………… 299

2. Η κοινοτική εμπειρία του Φραγκίσκου για «τη ζωή σύμφωνα

με τον τρόπο του αγίου Ευαγγελίου» …………………………….. 301

α. Το ‘’Τάγμα των Ελασσόνων αδελφών’’ ……………………….. 301

β. Ο ‘’Κανόνας του Τάγματος’’ ……………………………………. 303

3. Ο Φραγκίσκος της Ασίζης ως προσωπική αρχή του κανόνα

για τη ζωή σύμφωνα με τρόπο του αγίου Ευαγγελίου ………… 306

Γ. Ο άγιος Φραγκίσκος της Ασίζης, ‘’πρωταρχική μορφή’’ του

φραγκισκανού Τάγματος …………………………………………... 309

1. Η ατομική πνευματική εμπειρία του Φραγκίσκου της Ασίζης.. 311

2. Η κοινοτική πνευματική εμπειρία του αγίου Φραγκίσκου

της Ασίζης …………………………………………………………...... 315

3. Χαρακτηριστικά της πρωταρχικής μορφής του φραγκισκανού

Τάγματος ……………………………………………………………... 320

Δ. Η ‘’ιστορική μορφή’’ του φραγκισκανού Τάγματος ………… 325

1. Το πρώτο φραγκισκανό Τάγμα στην ιστορική του εξέλιξη ... 329

α. Η περίοδος της θεσμικής εδραίωσης (1226-1517) ……………..331

Ζηλωτές και Πνευματικοί …………………………………………..333

Μεταρρυθμίσεις για την ‘’κανονική Τήρηση’’ μέσα στην

‘’Κοινότητα του Τάγματος’’ ………………………………………... 336

Η ένωση-διαίρεση του 1517 ………………………………………… 338

Μια συνολική εικόνα της πρώτης φάσης εξέλιξης …………….. 340

β. Η περίοδος της καταστάλαξης του Τάγματος σε φραγκισκανές

οικογένειες: από το 1517 έως την ανανέωση της Β’ Βατικανής

(1962-1965) …………………………………………………………….. 340

Οι Ελάσσονες Κοινοβιακοί Αδελφοί ……………………………… 341

Οι Ελάσσονες Αδελφοί Οσσερβαντίνοι ………………………….. 345

Οι Ελάσσονες Αδελφοί Καπουκίνοι ………………………………. 348

Μια συνολική εικόνα της δεύτερης φάσης εξέλιξης …………… 355

2. Το Δεύτερο φραγκισκανό Τάγμα στην ιστορική του εξέλιξη. 357

α. Αρχικά χαρακτηριστικά …………………………………………. 358

β. Η ιστορική εξέλιξη ……………………………………………….. 363

Οι δυο οριστικοί κανόνες ……………………………………………363

Σε συνέχεια με το πνεύμα των απαρχών ………………………...365

3. Το Τρίτο φραγκισκανό Τάγμα στην ιστορική του εξέλιξη …...366

Α. Αρχικά χαρακτηριστικά: το Τάγμα των αδελφών της

Μετάνοιας ……………………………………………………………..367

Β. Το Τρίτο ‘’κοσμικό’’ Φραγκισκανό Τάγμα ……………………. 369

Γ. Το Τρίτο ‘’Κανονικό’’ Φραγκισκανό Τάγμα …………………... 371

Επίλογος ……………………………………………………………….373

Βιβλιογραφία ………………………………………………………… 375

π. Θεόδωρος Κοντίδης _sj

Ο ΑΓΙΟΣ ΙΓΝΑΤΙΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΤΑΓΜΑ ΤΩΝ ΙΗΣΟΥΙΤΩΝ

1. Η ζωή και η πνευματική πορεία του αγίου Ιγνατίου Λογιόλα 377

1.1 Το ιστορικό πλαίσιο ……………………………………………... 377

1.2 Τα νεανικά χρόνια ………………………………………………. 378

1.3 Η μεταστροφή ……………………………………………………. 380

1.4 Η δεύτερη μεταστροφή …………………………………………. 382

1.5 Να βοηθήσει τις ψυχές …………………………………………. 385

1.6 Στο Παρίσι ………………………………………………………... 387

1.7 Στη Ρώμη …………………………………………………………..390

1.8 Γενικός Ηγούμενος ………………………………………………394

2. Οι Πνευματικές Ασκήσεις ………………………………………..397

2.1 Αρχή και Θεμέλιο ………………………………………………...399

2.2 Η πρώτη εβδομάδα ………………………………………………401

2.3 Η δεύτερη εβδομάδα ……………………………………………..405

2.4 Η Τρίτη εβδομάδα ………………………………………………..411

2.5 Η τέταρτη εβδομάδα …………………………………………….411

3. Οι κανονισμοί και το Καταστατικό του Τάγματος των

Ιησουιτών ……………………………………………………………...414

3.1 Το Καταστατικό …………………………………………………..416

Βιβλιογραφία ………………………………………………………… 426

Επίλογος ……………………………………………………………….427

Περιεχόμενα …………………………………………………………..441